Bibliometria – narzędzia

ARWU, czyli Academic Ranking of World Universities, zwany także Rankingiem Szanghajskim, został opracowany Centre for World-Class Universities (CWCU) Uniwersytetu Jiao Tong w Szanghaju w Chinach. Po raz pierwszy został opublikowany w czerwcu 2003 roku i od tego czasu jest aktualizowany corocznie. ARWU wykorzystuje sześć wskaźników:

• liczbę absolwentów zdobywających Nagrody Nobla i Medale Fieldsa,
• liczbę pracowników zdobywających Nagrody Nobla i Medale Fieldsa,
• liczbę wysoko cytowanych naukowców wybranych przez Clarivate Analytics,
• liczbę artykułów opublikowanych w czasopismach Nature and Science,
• liczbę artykułów indeksowanych w Science Citation Index – Expanded oraz Social Sciences Citation Index, osiągnięcie pracownika w stosunku do wielkości uczelni.

Na potrzeby głównego rankingu analizowanych jest ponad 2000 uniwersytetów, spośród których 1000 trafia na ostateczną listę rankingową.

W 2022 roku na Listę Szanghajską trafiło 11 uczelni z Polski.

Indeks Hirscha dla publikacji znajdujących się w Google Scholar, wyliczany jest za pomocą usługi Google Scholar Citations. Autorzy, którzy nie mają profilu Google Scholar Citations, a chcą sprawdzić cytowania swoich prac mogą skorzystać z bezpłatnego narzędzia Publish or Perish. W tym celu program należy zainstalować na swoim komputerze.

Zobacz też: „Publish or Perish” – poradnik dla autorów. Znajdź swoje cytowania i indeks Hirscha.

Jest to wskaź­nik pre­stiżu i oddzia­ły­wa­nia cza­so­pi­sma na śro­do­wi­sko naukowe, świad­czący o czę­sto­ści cyto­wa­nia publi­ka­cji zamiesz­czo­nych w danym cza­so­pi­śmie – obli­czany na bazie zaso­bów baz Web of Science. Innymi słowy to wskaź­nik cyto­wal­no­ści cza­so­pi­sma okre­śla­jący sto­su­nek liczby cyto­wań, jaką uzy­skały w danym roku arty­kuły opu­bli­ko­wane w tym cza­so­pi­śmie w ciągu dwóch poprzed­nich lat, do łącz­nej liczby arty­ku­łów zamiesz­czo­nych w nim w tym samym okre­sie.
Obli­czany jest według wzoru:
IF = B/C
gdzie:

• B – łączna liczba cyto­wań, jakie uzy­skały w danym roku arty­kuły opu­bli­ko­wane w cza­so­pi­śmie w ciągu ostat­nich dwóch lat;
• C – liczba publi­ka­cji, które uka­zały się w danym cza­so­pi­śmie, w ciągu tych ostat­nich dwóch lat.

W celu ana­lizy wpływu cza­so­pi­sma w więk­szym prze­dziale czasu wpro­wa­dzono 5-Year Jour­nal Impact Fac­tor. Obli­cza się go w ten sam spo­sób, z tą róż­nicą że pod uwagę bie­rze się 5-letni okres.

Wskaź­niki IF zawarte są w bazie Jour­nal Cita­tion Reports (JCR)

Są to narzędzia służące do analizy danych zawartych w bazach Web of Science oraz Scopus. Pozwalają one na porównanie dorobku naukowo-badawczego na poziomie dyscyplin, instytucji. Dostępne są po zalogowaniu się – wymagane jest posiadanie osobistego konta na platformach Web of Science i Scopus. Osoby, które nie mają konta w bazie, mogą je założyć wybierając z menu opcję “Sign In”/ “Register”

• InCites – źródłem danych jest Web of Science Core Collection. Poradniki i materiały szkoleniowe INCites dostępne są na stronie Clarivate Web of Science.
• SciVal – źródłem danych jest baza Scopus. Informacje o platformie można odnaleźć na stronie Elsevier.

Jest to współczynnik wprowadzony w 2005 roku do oceny osiągnięć naukowca z uwzględnieniem liczby publikacji i liczby ich cytowań. H-indeks jest to liczba h publikacji, których liczba cytowań jest równa lub większa od h,
np. H-indeks=7 oznacza, że autor ma 7 publikacji cytowanych co najmniej 7 razy.

Wskaźnika Hirscha jest stosowany w odniesieniu do indywidualnego autora, zespołu specjalistów, ośrodków naukowych.

Serwisy dostarczające informacji o cytowaniach publikacji, to:

• Scopus
• Web of Science
• Google Scholar

Jest to lista cza­so­pism nauko­wych, publi­ko­wana corocz­nie przez Cla­ri­vate Ana­ly­tics, zawie­ra­jąca wskaź­niki cha­rak­te­ry­zu­jące zna­cze­nie danego cza­so­pisma.

Dostęp online do JCR (od rocz­nika 2008) na plat­for­mie ISI Web of Know­ledge w ramach dwóch kolek­cji:

• Jour­nal Cita­tion Reports (JCR) Science Edi­tion
• Jour­nal Cita­tion Reports (JCR) Social Scien­ces Edi­tion

Aktu­alna lista cza­so­pism ze wskaź­ni­kami IF za dany rok uka­zuje się w poło­wie roku następ­nego.

Dostęp do bazy JCR jest moż­liwy upraw­nio­nym użyt­kow­ni­kom (pra­cow­ni­kom, stu­den­tom, dok­to­ran­tom i słu­cha­czom stu­diów pody­plo­mo­wych PB) poprzez zdalny dostęp do e-zaso­bó­w.

Jest interdyscyplinarną bazą abstraktów i cytowań z zakresu nauk matematyczno-przyrodniczych, technicznych, medycznych i humanistycznych prowadzoną przez wydawnictwo Elsevier. Baza zawiera indeks Hirscha,
który od października 2014 liczony jest w oparciu o publikacje od 1970 roku.

TOP 10 jest to ranking czasopism naukowych w bazie Scopus, opracowany na podstawie wskaźnika bibliometrycznego CiteScore.
CiteScore jest to wskaźnik umożliwiający określenie średniej cytowalności czasopisma. Obliczany jest poprzez podzielenie liczby cytowań publikacji z ostatnich czterech lat przez liczbę tych publikacji. Wskaźnik CiteScore wykorzystuje się do porównywania czasopism w obrębie jednej kategorii naukowej. Podstawową klasyfikacją kategorii używaną w bazie Scopus jest klasyfikacja All Science Journal Classification.

System All Science Journal Classification (ASJC) jest używany w Scopus do klasyfikowania czasopism i materiałów konferencyjnych na cztery szerokie obszary tematyczne (nauki przyrodnicze, nauki fizyczne, nauki o zdrowiu oraz nauki społeczne i humanistyczne), które są dalej podzielone na grupy i mniejsze dziedziny. Ponadto istnieje klasyfikacja również dla czasopism multidyscyplinarnych.

Na podstawie Cite Score obliczany jest CiteScore Percentile, który mówi o pozycji czasopisma na tle innych tytułów zaliczanych do tej samej kategorii naukowej.

Aby wyświetlić wyłącznie czasopisma kwalifikowane do TOP 10, należy w kolumnie „Highest percentile” ograniczyć wybór do wartości od 90% do 99%.

Aktualny ranking udostępniany jest przez Scopus w połowie roku.

Zobacz: Scopus/sources

Jest to nazwa platformy wyszukiwawczej wydawnictwa Clarivate Analytics. Służy zarówno do poszukiwania informacji na wybrany temat, jak i do prowadzenia analiz cytowań.

Na platformie Web of Science można odnaleźć następujące odnośniki do:

• Journal Citation Reports (JCR) – bazy, w której można sprawdzić m.in. wartość wskaźnika Impact Factor (IF) dla danego czasopisma. Nowa edycja JCR jest publikowana w połowie roku i opisuje stan faktyczny cytowań czasopism na ostatni dzień roku poprzedniego.
• Master Journal List – tzw. Listy filadelfijskiej,
• InCites – narzędzia analizującego dane z bazy WoS,
• Publons – platformy wspierającej zarzadzanie procesami recenzji, a także gromadzenie i porządkowanie informacji o swoim dorobku naukowym przy użyciu identyfikatora ResearcherID,
• EndNote – narzędzia do zarządzania bibliografią, odpowiednik programów Mendeley i Zotero.